SIKNI ENG
Kumtin khel lova lo thleng ṭhin thlasik boruak a lo herchhuah leh hian, Zikpuii pa hla ropui ‘Sikni eng’ hian rilru a fan thar leh ṭhin..
Sikni eng chu..
Fur khaw hnawm leh nipui khaw lum uap churh te an ṭin rualin thlasik boruak, fiah fai thiang kuk maiin lo lang a. Kan ram tan bik phei chuan khawvel leh khuarel mawi lai ber pakhat a ni mai awm mange, tih tur a ni. Zing ni chhuah rualin han hawi ila, ruam tinah ṭiau chhum a so lek luk a, in bul kopang hnim leh thing hnah, daiin a tlak huh hning hniang te chu zing ni chhuakin a chhun tle ser ser a. Maimawm ril inphan dir diar te thlengin a lang mawi sut vek mai ṭhin a nih hi! Hetiang hun a lo thlen hian alawm, amah Zikpuii pa chuan;
Kumsul lam ang a lo her chang hian,
Sikni eng mawi a rawn thlen leh ta,
Zingṭian lenkawl leh ram loh lentu;
Thingsiri zartin an mawi mange.
a lo tih lawm lawm ni! He hun hi Siamtu kut themthiamzia leilunga a lan famkim lai ber niin a hre nghe nghe a ni ang; khuarel mawina thlir ve turin min sawm ruai mai a nih hi!
Ni a lo tlangsang a, ṭiau chhum zawng zawng boruakah an zam ral zova, chhum bai khawp takngial pawh awm lovin van a’n dumpawl thiang kuk mai a; hawina lam apiangah tlang leh ruam tin a fiah fai kuar vek mai a. Chhun ni sa vawl vawl chunga boruak hnim riai lawi si te hian nun a tihahdam sawng sawng thei hial mai.
Tun ang hunah te hi chuan Zokhaw lamah chuan; ram lamah han vak chhuak ila, kumin thlawhhma, buh seng zawh tawhna te chu a chul ṭan ṭhip ṭhiap tawh ang a, thlam erawh hmarcha leh vaihlo lawhsa chhum leh pho nan an la luah hnum viau rih lawi ang. Thlam leihka tin maiah hmarcha an pho sen tiar tuar ang a, a ṭhenin an phur haw lawp lawp bawk ang. Dai hnai velah Tlaizawng a par vul chiai tawh ang a, chumi par tlan chuan sava chi hrang hrang an chiar huai huai bawk ang. Heng zawng zawng hi Sikni engin a ken tel vek an ni.
Tleitir sakhmelin a cho loh..
Tleitir sakhmelin a cho lo che,
Partin mawina pawh i zar an ni,
Sappui thil tin tuhrem thiam pawh hian;
Nang anga rawng mawi an ban ngai lo,
Tlai ni tla turin tlang leh mual sang zual te te chauh a’n chhun eng den den a, a tlak ruala kawl a’n sen eng no nghual mai ṭawmpuitu niawm fahrana thifim vawt reih mai han thaw seng seng te; Sikini eng tlai tla turin khawvel a’n chhun no sur tawh hi chuan engkim mai hian a zar an zova, Thingfanghma hnah hram chang takngial pawh hi a mawi hliah hliah thei nia! Hetiang hun mawi lutuk hi alawm Zikpuii pa’n, tleirawl hmel mawi lai ber pawhin a cho rual loh khurel mawina fir inpuanchhuah hun a lo tih chu! A tehkhin thu hman hi a themthiamthlak ngawt asin!
Tunlai khawvel thiamna hmanraw changkang chi hrang hrang, khawl leh thlalakna changkangin rawng chitin mai inchawih fuh tura an duan; visual effect turu leh green screen hmang ṭangkaia Graphic design ropui tak tak leh mawi chitin an rem khawm te pawh hi ngaihruat phak baka mawiin a chhuak ṭhin ngei alawm. Mahse, thlasik tlai ni tlak rualin han hawi kual mah teh, siamchawp rawng mawina ten an tluk zawh rual loh tura siamtu inpuanna rawng mawi i hmu ang. Chu chu a ni, Zikpuii pa’n a hmuh hi!
Sikini eng leh lunglen..
Kum a lo vei a, thlasik boruak a lo thlen hian Mizopa tam ber rilru chuan Bethlehem leh nunhlui ngaih kan fawmkem kumtin ṭhin a ni ber a. Hma lawka Lal lo piang tur kan nghahhlelhna rilru leh nunhlui kan ngaihna mittui hi a inzat thial ṭhin awm asin! Khaw dai vela Tlangsam lo par vul chek chuk te, zan khawthianga arsi pe tuar leh thlasik kawng lo lang ruah mai te han hmuh hi chuan Romani’n, “Pialleia nunhlui tham hnu kha min ngaihtir e,” a tih ang mai kha a ni.
Hlim taka hun kan lo hmanpui ṭhin kan lenrualten mual an liam a, a ṭhen mihring khawsak ngaihtuahna leh ṭul hrang hrang avangin ṭhangkhat lian te kan han inhmu thei ta mang lova; tin, kan nu leh pa, nupui/pasal, u leh nau ṭhenkhat, khawvel chhuahsan tawh te sulhnu kan chhui chang te pawh a awm fo ṭhin a nih hi! Mihring hi kan upa tawlh tawlh a, lunglenna chhan tur kan ngah tial tial mai ni te hian a lang fo ṭhin. Tin, heng zawng zawng tello pawh hian khawtlang leh boruak leng vel hrim hrimin a ken tel lunglenna te hi tawrh tham fe a ni bawk ang. Chu’ng lunglenna zawng zawng chu he Sikni eng hian a hlawm hlawmin a rawn hnukkhawm ni mai te hian a hriat ṭhin.
Chutihrualin, heng huna kan mi hmasate lunglenna chuan thu leh hla ropui, Mizo hnam dam chhunga dai tawh lo tur rotling tam tak a hring chhuak thung bawk a. British Poet ropui, PB Shelley-a’n, “Our sweetest song are those that tell of saddest thought” a lo tih ang mai khan, kan lunghnualna leh lunglenna thinlung aṭanga lo put chhuak hla te hi a lo tlovin a lo hlun nge nge a; kan hla mawi ber ber an ni fo bawk ṭhin a lo ni!
Thinlai a fan nunhlui mual liam hnu’n,
Thinlai darthlalenga’n a lo lang,
Suihlunglenin khuatin hawi ila;
Chuan ka nuam lentu zo thingtin hi.
a lo ti te pawh hi a demawm lo mai a ni lo; Zikpuii pa hi a lo lungleng lo hlauh ang tih hi a hlauhawm ngawih ngawih zawk a ni.
Kan sawi tak zawng zawngte khi lungleng mi te thlirna tlang aṭanga Sikni eng thlirna mai a ni. Chutihrualin, lungleng mi lem lo tan chuan hun dang satliah ang mai bawk a ni thei ang. Khawvel leh hringnun hrim hrim hi kan thlir dan ang ang hian a lang mai a; kan mizia leh duh zawng a inang lo ang bawk hian kan sukthlek pawh a inang lo. Kei chuan sik leh sa inthlak danglam mila khuarel in a zia a chhuah te hian lunglenna min pe fova; hringnun kalh tikimtuah ka ngai kumkhua ang. Chumi min ṭawmpuitu chu ṭhahnem fe an awm ve zel bawkin ka ring e.
Aibawk
3.12.2023